Eén van de plaatsen van Salamanca met de
grootste mythe en legende is zonder twijfel de Grot van Salamanca. Het
verhaal gaat dat in de middeleeuwen op deze plaats lessen in zwarte magie en
voorspelling gegeven werd door de duivel in hoogsteigen persoon.
Waar bevindt de Grot van Salamanca zich? Wel,
eigenlijk zeer dicht bij onze school, Tía Tula, zoals zovele monumentale
plaatsen van de stad… (we verwijzen nog eens naar ons vorig artikel op deze
blog Hoe Tía Tula altijd terugvinden op een toeristische kaart van Salamanca).
Meer precies bevindt de Grot van Salamanca zich in de Cuesta de Carvajal. Hier
tonen we hoe je door middel van Google Maps hoe je van Tía Tula (A) Cuesta de
Carvajal (B) bereikt, en ook een uitzicht van deze grot eveneens door Google
Maps:
Ver mapa más grande
View Larger Map
Oorspronkelijk was de Grot van Salamanca niets
meer dan de crypte of de sacristie van de San Cebrián kerk (San
Ciprián), een kerk die vernield werd op het einde de 16e eeuw. In
deze sacristie wijde de koster, Clemente Potosi, zich gedurende jaren
aan het lesgeven in donkere kunsten zoals astrologie en handlezen, met het doel
het overbrengen van bepaalde technieken.
Het is waarschijnlijk dat de leerlingen van
zijn klas moesten beloven om de inhoud van de lessen niet te onthullen, de
reden waarom de legende zich begon te vormen en te groeien. En ook te veranderen:
in het kort gezegd, degene die de lessen gaf veranderde in de Duivel zelf (door
Clemente Potosi?); er wordt gezegd dat gedurende zeven jaren, Satan ’s
nachts les gaf in zwarte magie aan zeven leerlingen waarvan de meerderheid
universiteitsstudenten was (Salamanca was toen al één van dé
universiteitssteden van Spanje – een Spanje dat heel erg gedomineerd werd door
de kerk – en ontving studenten van alle delen van het land en vanuit het
buitenland). Er wordt gezegd dat op het einde van die zeven jaar geloot werd
wie er voor alles moest betalen; als de ongelukkige niet over het geld
beschikte om te betalen moest hij voor de rest van zijn leven blijven om de duivel
te dienen als hulpje voor zijn lessen. En hier komen we tot één van de meest
fascinerende hoofdstukken van deze fascinerende legende: Marqués de Villena
(een legendarisch personage geïnspireerd op Enrique de Villena of Enrique de
Aragón), was één van de universiteitsstudenten die deelnam aan deze lessen; hij
was degene die alles moest betalen en, omdat hij geen geld had, bleef hij
gevangen in de sacristie om te betalen door zijn diensten op het moment zelf
aan te bieden. Op een dag echter, besliste hij om te proberen te ontsnappen:
hij hield zich verborgen in een grote aarden pot en wanneer de duivel
binnenkwam in de sacristie, en hem niet zag, en naar buiten ging, de deur
openlatend, profiteerde Villena ervan om te ontsnappen uit de kerk en later ook
uit de straat. De duivel probeerde hem te strikken, maar het mislukte: hij
kon alleen zijn schaduw bereiken… Sindsdien bleef Marqués de Villena
gemerkt voor het leven omdat hij zijn schaduw verloren had. Hierdoor was hij
gekenmerkt als schuldenaar van Satan en was hij verplicht om zich altijd tussen
de schaduwen te begeven om niet op te vallen tussen de anderen.
Zoals steeds bestaan er veel verschillende
versies van de legende, maar de meerderheid ervan komen overeen over de essentiële
punten. Deze geschiedenis was zeer gekend in Spanje van de 14e tot
de 16e eeuw; zo stak het verhaal zelfs de oceaan over met de eerste
Spanjaarden die betrokken waren bij de kolonisatie van midden- en Zuid-Amerika.
Hierdoor gebeurt het dat zelfs nu nog op deze plaatsen naar grotten of donkere
of duistere plaatsen verwezen wordt door middel van de term “salamancas”.
Maar in werkelijkheid was deze geschiedenis
van de Grot al vroeger beëindigd want koningin Isabel la Católica had enkele
jaren daarvoor opdracht gegeven om de sacristie/crypte te laten dichtmetselen
met beton en stenen, bewijs van de verwarring die de legende veroorzaakte in
die tijd. De kerk werd eerder al gesloopt, in het jaar 1580: toen ging de helft
van de grot verloren en de andere helft werd eerst een rommelhok voor het
palacio del Mayorazgo de Albandea, later een rommelhok voor een bakkerij en
kolenmarkt en uiteindelijk opslagplaats voor afval. Uiteindelijk, in de 20e
eeuw, in het begin van de jaren 90, werd de plaats nauwgezet opgegraven en
gerestaureerd. De gevonden voorwerpen werden tentoongesteld voor het publiek in
1993. Dit vormt sindsdien een archeologische zone die uit drie delen bestaat: torre
de Villena (als herinnering aan Marqués), de kerk van San Cebrián en de
Grot van Salamanca. Dit is zeker een bezoekje waard en dit is ook wat onze
leerlingen gisteren gedaan hebben als naschoolse activiteit.
Het feit is dat, als iemand binnengaat in de
ruimte, het gevoel van een ruïne overheerst. Maar deze ruïnes zijn nog
nauwelijks een bewijs. Maar het is moeilijk om niet te huiveren wanneer je aan
de legende denkt die aan deze plaats verbonden is, de legende die de hele
wereld doorkruist heeft, jaren en jaren aan een stuk. En dan denkend aan wat
daarbinnen zou kunnen gebeuren…
Geen opmerkingen:
Een reactie posten